Dokumenta do kojih je došao istraživački portal na Malti „Šiftnjuz” pokazuju da su kompanija „Vitals Global Heltker” (VGH) i Vlada Crne Gore tajno sklopili sporazum o preuzimanju crnogorskih bolnica na period od 30 godina u poslu vrijednom 375 miliona eura, a da je firma koja je navodno trebalo da investira novac ubrzo nakon sporazuma zapala u finansijske probleme koji su je doveli do bankrota. Ističe se da je poslove VGH preuzela firma „Stevard Healtker”, koja takođe namjerava da investira u Crnu Goru. Vlada Crne Gore je, kako se navodi, postigla sporazum sa kompanijom iz SAD „Stevard Healtker”, a kao predstavnici te američke firme pojavljuju se ista lica koja su predstavljala i VGH, a imaju krajnje sumnjivu reputaciju.

Sporazum sa VGH u ime crnogorske strane potpisao je bivši crnogorski ministar zdravlja Budimir Šegrt, a prezentaciji investicionih potencijala u Podgorici 2016. godine prisustvovao je tadašnji ministar održivog razvoja Branimir Gvozdenović. Na tom događaju bili su i predstavici VGH Sri Ram Tumuluri i Abdul Gafor, koji, kako se naglašava u tekstu, imaju sumnjivu reputaciju, „čak se Tumuluri proglašava prevarantom“.

Portal na Malti „Šiftnjuz” ukazuje da su zvaničnici iz kompanije „Stevard Healtker” 2018. godine došli kod premijera Duška Markovića kako bi razgovarali o nastavku realizacije posla. Dokumentacija do koje je došao portal „Šiftnjuz” pokazala je da je firma „Stevard Healtker” preuzela poslove od kompanije VGH, koju je osnovalo misteriozno privredno društvo sa Britanskih Djevičanskih Ostrva – „Asuia Harimau Invested Limited”.

Ta ofšor firma je, prema navodima iz teksta, praktično dovedena pred bankrot, o čemu svjedoče i sudska dokumenta, a to je moglo ozbiljno da uruši poslove VGH uz moguće ozbiljne posledice na građane, prevashodno u odnosu na zdravstvenu službu Malte, gdje su već preuzeli vođenje bolnica.

Novinarska istraga dovela je do dokumenata koja pokazuju da su investitori bili u ozbiljnim problemima, ali i da neki od njih, uprkos što je posao formalno preuzela firma iz SAD, ostaju uključeni.

Kako se navodi u tekstu, firma „Vitals Global Heltker” potpisala je tajni memorandum o razumijevanju sa Vladom Crne Gore o sporazumu u vezi sa preuzimanjem bolnica, baš kao što su prethodno to učinili i sa Vladom Malte. Ističe se da je time osporena tvrdnja kompanije VGH da „ništa nije odlučeno o sporazumu o zdravstvu na relaciji VGH – Crna Gora”. Utvrđeno je da je 16. avgusta 2016. godine VGH potpisao sakriveni sporazum o saradnji s Vladom Crne Gore, dva mjeseca prije nego što je tadašnji ministar zdravlja Budimir Šegrt objavio da su u toku pregovori crnogorske vlade za sklapanje javno-privatnog partnerstva sa firmom VGH za vođenje crnogorskih zdravstvenih ustanova na period od 30 godina, a zauzvrat bi bilo investirano 375 miliona eura.

Malteški „Šiftnjuz” ističe da kao i kod Vlade Malte VGH je tu ideju prenio članovima Vlade Crne Gore i potpisao skriveni ugovor prije nego što je javnost obaviještena o partnerstvu za preuzimanje crnogorskih bolnica. Na Malti je, prema navodima iz teksta, tajni sporazum sa vladom potpisan pet mjeseci prije objavljivanja poziva za podnošenje predloga, kojim se obezbjeđuje da VGH „pobijedi“ na licitaciji.

– Crnogorski ugovor je besramno sličan dešavanju na Malti. Razlika između Crne Gore i Malte je što je sporazum o Crnoj Gori kasnije otkazan nakon izbora nove vlade. Novi ministar zdravstva Kenan Hrapović raskinuo je sporazum u januaru 2017. godine – piše u tekstu portala „Šiftnjuz”.

Hrapović je, navodi se dalje, otkazao memorandum o razumijevanju i naknadno javno-privatno partnerstvo (PPP) s obrazloženjem da je tender dodijeljen uz kršenje procedure opravdanosti davanja koncesija i zaključivanja ugovora putem JPP-a.

– Kada je VGH otišao na pregovore u Crnu Goru, malteška štampa je u novembru 2016. godine izvijestila da su održali prezentaciju u Crnoj Gori – tada je pokojna novinarka Dafne Karuana Galicija izjavila da je to namješten posao, a VGH je saopštio da ‘još ništa nije odlučeno’ – piše u tekstu.

Ističe se i da je VGH u septembru 2016. godine osnovao ekspozituru u Crnoj Gori.

U tekstu portala „Šiftnjuz” navedeno je da je ugovor virijedan milijarde, koji je za preuzimanje bolnica na Malti sa tamošnjom vladom sklopila VGH, kasnije bukvalno prodat kompaniji „Stevard Healtker” za jedan euro. Pritom je zanemareno, kako je otkrio „Šiftnjuz”, da je sprovođenje tog ugovora već „progutaloÖ˛” više od 50 miliona eura malteških poreskih obveznika. Kasnije je, kako se ističe, crnogorska vlada potpisala novi sporazum, ovaj put sa „Stevard Healtker”.

– Sličnosti u vezi sa obrascima poslovanja u Crnoj Gori i na Malti izazivaju ozbiljnu zabrinutost zbog veza između VGH i „Stevarad Healtker”, a onda Albanija ulazi u priču – navodi se u tekstu.

Ističe se da su Sri Ram Tumuluri i Abdul Gafor, koji su predstavljali VGH u Crnoj Gori, u međuvremenu posjetili Albaniju, i tamo su počeli pregovore s vladom, a napravljeni su planovi za novu bolnicu u lučkom gradu Valona na jugu zemlje.

– Sporazumi sa VGH na Malti i u Crnoj Gori bili su kontroverzni od samog početka, jer su poslovi davani pojedincima bez iskustva u upravljanju složenim poslovima u zdravstvu. U svemu tome vidljiva je i reputacija Tumulurija, jedinog lica koje predstavlja firmu na Malti, kao prevaranta – navedeno je u tekstu portala „Šiftnjuz”.

M.VEŠOVIĆ

---

Najavili ogromna ulaganja, ostali dugovi
Da bi se razumjelo šta je VGH namjeravao u Crnoj Gori, korisno je pogledati šta su uradili na Malti. Kako se navodi u tekstu portala „Šiftnjuz”, polovinom septembra 2015. godine Vlada Malte odobrila je VGH ugovor o koncesiji na 30 godina (sa mogućnošću da bude produžen na 99 godina) za upravljanje bolnicama Gozo, Sent Luke i Karen Grek u javno-privatnom partnerstvu.

– VGH je pristao da, kako se navodi, uloži oko 220 miliona eura u nadogradnju tri bolnice, a vlada je pristala da kompaniji plaća oko 70 miliona eura godišnje (2,1 milijardu eura tokom perioda od 30 godina) za obezbjeđivanje bolničkih kreveta državi. Malo se zna koliko je VGH do danas investirao u bolnice – piše u tekstu.

Navedeno je da je Vlada pristala da pokrije plate zaposlenih u bolnicama, te da plaća firmi VGH milion eura godišnje (30 miliona eura tokom 30 godina) da razvijaju službe hitne pomoći i da unapređuju medicinske, hirurške i farmaceutske usluge.